Choć stosunek płciowy dostarcza wiele przyjemności, to może on stanowić podłoże do przenoszenia wirusów, często prowadzących do rozwinięcia się w organizmie poważnych chorób. Kluczowe jest zatem stosowanie odpowiednich zabezpieczeń, zwłaszcza przy kontaktach seksualnych osób niebędących w stałej relacji. Jednym z częstych wirusów przenoszonych drogą płciową jest brodawczak ludzki. Czy stosowanie prezerwatywy to jedyna forma ochrony przed HPV? Jakie inne wirusy mogą przenosić się droga płciową?
Czym jest HPV i czy rzeczywiście może prowadzić do zachorowania na raka szyjki macicy?
HPV należy do rodziny papillomawirusowych i w jego obrębie wyróżnia się aż 120 odmian. Wirus brodawczaka ludzkiego przenoszony jest on za pośrednictwem kontaktu z naskórkiem lub współżycia seksualnego. Zdarza się również, że zakażeniu ulega niemowlak, którego matka byłą nosicielką HPV. Rozwój wirusa u każdego człowieka może wyglądać inaczej. Jeśli bowiem układ immunologiczny jest na tyle silny, by poradzić sobie z zakażeniem, wówczas HPV nie da żadnych objawów. W przypadku dużego osłabienia układu odpornościowego brodawczak ludzki może wywołać poważne schorzenia. U kobiet aktywnych seksualnie mających kontakt z nosicielem wirusa, HPV prowadzi m.in. do rozwoju raka szyjki macicy. Mężczyźni zakażeni wirusem brodawczaka ludzkiego narażeni są natomiast na wytworzenie się raka prącia.
Jakie objawy wskazują na zakażenie wirusem HPV?
Drogą płciową przenoszone są różne odmiany wirusa HPV. Typy 6,11, 42, 43 i 44 mogą prowadzić do wytworzenia się kłykcin kończystych, czyli grudek i brodawek płciowych. Zmiany te u wielu mężczyzn są przyczyną stulejki – zwężenia ujścia napletka, uniemożliwiające lub ograniczające jego swobodne ściąganie. W celu zwalczenia kłykcin można stosować odpowiednie maści, czy też zdecydować się na zabieg laserowy. Łagodne wirusy nie stanowią jednak całej rodziny HPV. Istnieją bowiem odmiany prowadzące do powstania nowotworów. Zalicza się do nich głównie HPV 16 i 18, po zakażeniu którymi rozwija się u kobiet rak szyjki macicy.
Szczepienia na HPV dla dorosłych – dlaczego warto o tym pomyśleć?
Wielu osobom wydaje się, że stosowanie prezerwatyw to optymalne zabezpieczenie przed chorobami przenoszonymi drogą płciową. Jest to jednak duży błąd. Prezerwatywy nie ograniczają bowiem znacząco ekspansji HPV. Lepszą ochronę zapewniają szczepienia przeciw HPV, które zostały wprowadzone w 2006 roku w Meksyku oraz Stanach Zjednoczonych, a następnie pojawiły się w innych krajach poza obszarem Ameryk. W Polsce i Unii Europejskiej uznaje się trzy odmiany szczepionek przeciw HPV:
- szczepionka dwuwalentna Cervarix produkowana przez GSK (HPV 16 i 18),
- szczepionka czterowalentna Silgard firmy MSD (brodawczak typu 6, 11, 16, 18),
- szczepionka dziewięciowalentna Gardasil9 firmy MSD (HPV 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52, 58).
Optymalną ochronę zapewnia przyjęcie pełnego cyklu szczepienia, czyli wykonanie szczepienia w trzech dawkach – podanie szczepionki w drugiej dawce powinno nastapić po upływie dwóch, a trzeciej sześciu miesięcy po pierwszej szczepionce.
Czy tylko wirus brodawczaka ludzkiego jest przenoszony drogą płciową?
Kontakty seksualne prowadzą do wielu chorób, a poza zmianami wywołanymi brodawczakiem, jest to m.in. żółtaczka pokarmowa. Objawia się ona biegunką, sennością, obniżonym łaknieniem, gorączka itp. Żółtaczka wywoływana jest przez wirus zapalania wątroby typu A. Podobnie jak w przypadku HPV, stosuje się odpowiednie szczepienia. Są one niezwykle istotne dla osób często przebywających poza obszarem Europy. W polskim programie szczepień ochronnych wyróżnia się odmiany monowalentne i poliwalentne. Pierwsze z nich to AVAXIM 160 U, Havrix 720 Junior i Havrixx Adult. Poliwalentną odmianą jest natomiast Twinrix – szczepienia na WZW A i WZW B.
HPV to niebezpieczny wirus, o istnieniu którego wiele osób nie zdaje sobie sprawy. Przez tę ignorancję można narazić się na ryzyko rozwinięcia poważnej choroby, gdyż zakażenia HPV wywołują m.in. złośliwe zmiany nowotworowe, np. raka szyjki macicy i raka odbytu. Warto zatem pamiętać o stosowaniu prezerwatyw, a dla optymalnej ochrony – skorzystać ze szczepienia przeciwko HPV.
Więcej na temat szczepienia na HPV i innych zalecanych szczepionek można dowiedzieć się portalu TropicalMed. Na stronie znajduje się również wiele informacji uzasadniających powszechne szczepienie kobiet i mężczyzn.
